Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Hakkında Kısa Bilgilendirme

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Hakkında Kısa Bilgilendirme

Nilgün Aytekin // 04.10.2024

Avrupa Birliği (AB), iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla belirlediği 2050 yılına kadar karbon nötr olma hedefine yönelik son yıllarda önemli adımlar atıyor. Bu kapsamda kabul edilen Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), 10 Mayıs 2023 tarihinde AB’nin karbon emisyonlarını sınırlandırma politikalarının bir parçası olarak yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme, üretimin karbon emisyonlarını sınırlandırmayan ülkelere kaymasını engelleyerek karbon sızıntısını önlemek ve AB dışındaki üreticileri emisyonlarını azaltmaya teşvik ederek küresel iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlamayı hedeflemektedir.

SKDM Nedir?

SKDM, AB’ye ithal edilen karbon yoğun sektörlerdeki ürünlerin üretim sürecinde ortaya çıkan emisyonlar için bir ücretlendirme mekanizması getiren bir sistemdir. AB sınırları içindeki üreticiler, karbon emisyonları için zaten bir bedel öderken, ithalatçılar bu maliyetten muaf tutulmaktaydı. SKDM, ithalat ve yerli üretim arasındaki bu dengesizliği ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.

İlk aşamada SKDM, karbon yoğun sektörlerdeki ithalatı hedef almaktadır. Etki alanındaki sektörler şunlardır:

Bu sektörlerde faaliyet gösteren firmalar, ürünlerinin karbon ayak izini raporlamakla yükümlü olacaktır.

Geçiş Süreci Bize Ne Söylüyor?

SKDM, tam olarak uygulanmadan önce şu an içerisinde bulunduğumuz 1 Ekim 2023 – 31 Aralık 2025 tarihlerini kapsayan bir geçiş sürecinin devreye alınması kararlaştırıldı. Bu dönemde, ithalatçılar yalnızca karbon emisyonlarını raporlayacak ancak herhangi bir mali yükümlülük üstlenmeyeceklerdir. Seçili sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin uyum sağlamasını hedefleyen bu süreç, sistemin nasıl işlediğini anlamak ve tam uygulamaya hazırlık yapmak için kullanılacaktır.

SKDM Nasıl İşleyecek?

İthal edilen ürünlerin karbon emisyonlarına bir ücretlendirme sistemi getirmeyi hedefleyen mekanizma şu adımları içeriyor:

SKDM Raporlaması: İthalatçılar, ithal ettikleri ürünlerin üretiminde ortaya çıkan karbon emisyonlarını SKDM mevzuatları kapsamında yayınlanan yönergelere göre raporlamak zorundadır.

Mali Yükümlülükler: Geçiş dönemi bittikten sonra, ithalatçılar ürünlerindeki karbon emisyonları için AB ETS kapsamındaki karbon fiyatına göre ücret ödeyecektir.

SKDM’ye uyum sağlamak için Türkiye’deki firmalar, özellikle çelik, alüminyum ve çimento gibi sektörlerde, karbon ayak izlerini doğru şekilde hesaplamalı ve karbon emisyonlarını düşürmeye yönelik stratejiler geliştirmelidir. Bu süreçlere uyum sağlamak, AB pazarında rekabet avantajını korumak açısından kritik öneme sahiptir. Çevre dostu üretim yapan firmalar, bu yeni ticaret dinamiklerinde önemli fırsatlar yakalayabilirler. Türkiye’deki şirketler, üretim süreçlerini optimize ederek karbon emisyonlarını azaltabilir ve bu sayede AB pazarında rekabet avantajı sağlayabilirler.

Kaynaklar: