Sürdürülebilirlik Kalkınma Hedeflerinde Türkiye için En Zayıf Halka Ölümlü İş Kazaları mı?
Zeynep Thomas // 20.06.2024
Çevresel, ekonomik ve sosyal alanlarda kalkınmayı sürdürülebilir kılmak için Birleşmiş Milletler, birbiriyle bağlantılı 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı ile 2030 yılına kadar Türkiye dahil tüm Dünya’da insanların karşı karşıya kaldığı ana sorunların çözümünü hedefliyor. 8. Hedef, insana yakışır iş ve ekonomik büyüme başlığı altında bütün çalışanlar için güvenli çalışma ortamlarının geliştirilmesini yönelik alt hedefleri içeriyor.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi 2023 Aralık ayı Raporunda 2023 yılında en az 1929 işçinin hayatını kaybettiği belirtilirken, 2024 yılının ilk üç ayında en az 425 işçinin hayatını kaybettiği paylaşıldı. Basına yansıyan ve kaza ayrıntılarının paylaşıldığı aşağıdaki birbirinden çok farklı iki olayda da riskin kabul edilebilir seviyenin çok üstünde olduğunu ve buna rağmen önleyici aksiyonların alınmadığını görebiliyoruz.
13 Şubat 2024 tarihinde, Erzincan’ın İliç ilçesinde yaşanan maden faciasında 9 işçi 10 milyon m3 siyanürlü toprak yığını altında kalarak yaşamını yitirdi. 7 gün süren kurtarma çalışmaları sonunda 10 milyon metreküp toprağı kaldırmak için 400 bin kamyon gerektiği paylaşıldı. 10 milyon metreküp siyanürlü toprağın heyelan riski altında çalışan işçilerin güvensiz çalışma koşulları yanında heyelanla çevreye yayılan siyanürlü toprağın yol açabileceği çevre felaketi ve sonuçları da bölgede yaşayanları oldukça korkuttu.
2 Nisan 2024 tarihinde, İstanbul, Beşiktaş’taki bir gece kulübünde meydana gelen patlama sonucu çıkan yangında 29 kişi acil çıkış olmaması nedeniyle yanarak yaşamını yitirdi. Patlama, tadilat nedeniyle kullanılan kaynak makinasından çıkan kıvılcımın alev almasıyla oluştu ve mekanın gece kulübü olması nedeniyle duvarlarında bulunan ses yalıtım malzemesinin yanma dayanımın oldukça düşük olması sonucu yangın tüm mekana hızla yayıldı. Özellikle de tek çıkış yolu olan koridor, tamamı ses yalıtım malzemesiyle kaplı olduğu için dışarı çıkmayı imkansız hale getirdi. 16 katlı bir binanın -1’inci katında yaşanan yangın binaya da yayıldı ve binada yaşayanlar tahliye edildi. Bir önceki olayda olduğu gibi tehlikenin boyutu iş yerinin sınırlarını aşıp çevresini de sınır tanımaz biçimde tehdit ediyor.
Birbirinden iki ay arayla bambaşka koşullarda, lokasyonlarda ve çok farklı iş kollarında yaşanan her iki kaza da riski kontrol edilebilir seviyede tutarak, gerekli iyileştirmeleri yaparak, iç ve dış denetimlerle alınan aksiyonların devamlılığı sağlanarak önlenebilirdi.
İşletmelerin faaliyetleri sonucu çevreye ve insanlara verdikleri zararı minimize etmek için aldıkları sürdürülebilirlik aksiyonları ve raporları yanında çalışanlarına verdikleri değer, çalışma ortamında ÇSGB (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) ve WHO (Dünya Sağlık Örgütü) gibi yetkin kuruluşların belirlediği yeterli sağlık ve güvenlik koşullarının sağlanması, çalışan geri bildirimine açık ve şeffaf iletişimin kurum kültürünün parçası haline gelmesi ve aynı zamanda tedarikçi ve paydaşların seçiminde benzer değerlerin benimsenmesinin seçim kriterlerine dahil olması bütün çalışanlar için güvenli çalışma ortamlarının geliştirilmesini imkanlı kılacaktır.
Kaynaklar:
Ölümlü kaza raporlarından çıkan rakamlar için: İSİG Meclisi ( Health and Safety Labour watch/ Türkiye)
Erzincan’daki olayda 9 kişinin toptak altında kaldığı ÇSGB sayfasında basın açıklamasında var. ÇSGB (Ministry of Labour and Social Security)
Beşiktaş’daki yangında 29 kişinin öldüğü İstanbul Valiliği sayfasında paylaşıldı. T.C. istanbul Valiliği (Governorship of İstanbul)
